Eric Burdon: "Οι Animals ήταν για μένα το τέλος της ελευθερίας"

Ο θρύλος της ροκ Eric Burdon, θα επισκεφθεί φέτος την χώρα μας για μια ζωντανή εμφάνιση στα πλαίσια του Rockwave Festival 2014. Κάποτε όμως πέρασε και απο την Πάτρα και το Presspop.gr σας παρουσιάζει την συνέντευξη που έδωσε πριν την συναυλία του στο Rec Live Multistage:

Συνέντευξη στην Εύη Γκοτσοπούλου

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαρτίου του 2005 όταν ο Eric Burdon ήρθε στην Πάτρα, στο REC LIVE MULTISTAGE, και έδωσε την πρώτη συναυλία της περιοδείας του μαζί με τους Pete York (ντραμς) και Christoph Steinbach (πιάνο) ως Blues Knights, ερμηνεύοντας αποκλειστικά παλιά κλασσικά κομμάτια του Little Richard, του Big Joe Turner, του Pete Johnson, του Jimmy Witherspoon κ.λπ. Πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΤΟ ΔΟΝΤΙ.

Ο Eric Burdon έκανε τη φετινή άνοιξη μια ακόμα περιοδεία στην Ελλάδα, προτιμώντας αυτή τη φορά τις μουσικές σκηνές που βρίσκονται μακριά από την Αθήνα. Λίγο πριν τη συναυλία του στο REC της Πάτρας μιλήσαμε μαζί του για τα μπλουζ, την εργατική τάξη που απομακρύνεται από το ροκ, τη γέννηση της Αμερικής που «ακόμα συνεχίζεται» και βέβαια για το «Σπίτι του Ανατέλλοντος Ηλίου» που δεν μπορεί παρά να τον ακολουθεί για πάντα…

Τι αισθάνεστε για τις συνεντεύξεις μετά από τόσες που έχετε δώσει στη ζωή σας;

Είναι σαν τις συναυλίες. Αν οι ερωτήσεις είναι ενδιαφέρουσες, τότε είναι και οι συνεντεύξεις. Ξέρεις, πρέπει να μάθεις να απαντάς στις ίδιες ερωτήσεις με διαφορετικό τρόπο κι αυτό σε μεταμορφώνει σε υπέροχο ψεύτη! Μερικές φορές μαθαίνω από τις συνεντεύξεις. Έπειτα, δοκιμάζω τις δυνάμεις μου και προσπαθώ να φτιάξω μια ιστορία αληθινά απίστευτη και να δω αν θα πιάσει… αν θα «απογειωθεί» χωρίς ο άλλος να πει «Έλα τώρα! Λες βλακείες!».

Γιατί θεωρείτε ότι το «Ο Οίκος του Ανατέλλοντος Ηλίου (The House of the Rising Sun)» έχει αυτή τη φοβερή επίδραση στον κόσμο και έχει πάρει μυθικές διαστάσεις;

Ειλικρινά δεν ξέρω. Δεν μπορώ να το διατυπώσω με λέξεις. Να πω «Επειδή…». Καταρχήν, όταν ήμουν παιδί και έμαθα –πολύ νέος!– ότι υπάρχουν γυναίκες που ανταλλάσσουν το σεξ με χρήματα, που παίρνουν την καρδιά ενός άντρα και τα λεφτά του για μόλις δεκαπέντε λεπτά, καταγοητεύτηκα. Αυτό με έκανε να συνειδητοποιήσω τη δύναμη των γυναικών και, παρόλο που έχω ζήσει σ’ αυτόν τον πλανήτη πολλά χρόνια, ακόμα αποτελεί ερώτημα για μένα. Γι’ αυτό νομίζω ότι καλύπτουν τις γυναίκες στον ισλαμικό κόσμο. Έχουν συνειδητοποιήσει ότι αν τους βγάλουν την μπούργκα θα πάθουν μεγάλες συμφορές! Έπειτα, όταν ήμουν δεκαεφτά, δεκαοχτώ έφυγα για πρώτη φορά από το σπίτι και πήγα στο Παρίσι. Εκεί έβλεπα τις πόρνες στο δρόμο οι οποίες δεν είχαν καμία απολύτως σχέση με τις σημερινές. Έμοιαζαν με σταρ του Χόλιγουντ! Εντυπωσιακές και συναρπαστικές. Πιάναμε φιλία μαζί τους και τους μιλούσαμε. Και όταν έφευγαν για δουλειά με κάποιον τις χρονομετρούσαμε. Έτσι ανακαλύψαμε ότι κάποιες εθνικότητες ανδρών «κινούνταν πιο γρήγορα» από άλλες. Για παράδειγμα, οι Αμερικάνοι ήθελαν μόνο πέντε λεπτά ενώ οι Γάλλοι πάνω από δεκαπέντε ή οι Άγγλοι λίγα δευτερόλεπτα… τέτοια πράματα. Μεγάλωσα με την εικόνα της γυναικείας δύναμης. Και μέσα από τις ταινίες, κυρίως της Μπριζίτ Μπαρντό, της ΘΕΑΣ μου!, αυτή η εικόνα ενισχύθηκε. Αυτή μου, λοιπόν, η αντίληψη είναι νομίζω που προσέθεσε μυστήριο στο τραγούδι. Πριν φύγω απ’ την Αμερική έδωσα μια συνέντευξη στους Τάιμς του Λος Άντζελες. Εκεί μου ζήτησαν να σχολιάσω την ανακάλυψη ενός σπιτιού στη Νέα Ορλεάνη που οι ανθρωπολόγοι υποθέτουν από τα ευρήματα ότι μπορεί να ήταν «Ο Οίκος του Ανατέλλοντος Ηλίου». ΤΟ Σπίτι! Τους είπα ότι δεν έχει καμία σημασία πού βρισκόταν, αν υπήρξε βέβαια ποτέ. Είναι το μυστήριο που το περιβάλλει και το κάνει τόσο ενδιαφέρον. Θεωρώ, επίσης, ότι το τραγούδι δεν είναι αμερικάνικο. Τα ακόρντα του είναι σε ελάσσονες κλίμακες όπως οι περισσότεροι εκκλησιαστικοί αγγλικοί ύμνοι. Πιστεύω ότι διέσχισε τον ωκεανό και έφτασε στην Αμερική μαζί με τους μετανάστες που εγκατέλειψαν την Αγγλία εξαιτίας των άθλιων συνθηκών εργασίας στα ορυχεία. Θεώρησαν ότι στην Αμερική θα γίνουν πλούσιοι κι έτσι μετανάστευσαν σ’ εκείνες τις βουνοκορφές που ονομάζονται Απαλάχια Όρη. Τελικά ανακάλυψαν ότι οι συνθήκες ήταν και κει το ίδιο άθλιες με την Αγγλία, και μάλλον χειρότερες, γιατί χρειαζόσουν όχημα να κατέβεις από το βουνό. Κι αυτοί δεν είχαν χρήματα ούτε για βενζίνη! Οι μόνοι που είχαν αυτοκίνητο εκεί ήταν αυτοί που έφτιαχναν παράνομο ουίσκι και οι ομοσπονδιακοί μπάτσοι που τους καταδίωκαν! Έτσι ήταν «παγιδευμένοι» στις βουνοκορφές. Η θεωρία μου, λοιπόν, ότι ήταν παραδοσιακό Αγγλικό ή Σκοτσέζικο ή Ιρλανδέζικο τραγούδι στέκει. Γιατί αν δεν κατέβαιναν ποτέ και η πρώτη φορά –υποθέτουμε η πρώτη– που ηχογραφήθηκε το κομμάτι ως «Το μπλουζ του Ανατέλλοντος Ηλίου» από τον Άλαν Λόμαξ ήταν το 1941, τότε το κομμάτι τραγουδιόταν στις βουνοκορφές αναλλοίωτο για χρόνια. Επιπλέον, η λέξη «Μπλου» δεν είναι αφρικάνικη λέξη, ξέρεις. Από πού προέρχονται, λοιπόν, τα μπλουζ;

Μήπως από την αγγλική γλώσσα;

Όχι, όχι. Ίσως είναι μετάφραση κάποιου ινδιάνικου όρου. Η λέξη «Μπλου» σε διάφορες ινδιάνικες φυλές χρησιμοποιείται για να αναφερθούν στους ινδιάνους που ζουν στο Βορρά, στην περιοχή της Αλάσκας, οι οποίοι έφτασαν εκεί από την Κίνα, διασχίζοντας τους πάγους.

Από την Κίνα;

Ναι. Ξέρεις, όσο πιο πολύ εντρυφείς στην ιστορία, τόσο περισσότερο συνειδητοποιείς πόσο «αρχαίοι» είμαστε και πόσο λίγα ξέρουμε. Κρίνουμε τον πολιτισμό μας με βάση τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, τους Ρωμαίους, τον μετράμε προ Χριστού, μετά Χριστό… νομίζω ότι είναι πολύ λίγα τα κριτήριά μας. Πάρε, για παράδειγμα, τις πυραμίδες. Ήταν η αρχή ή το τέλος για κάτι; Εγώ θεωρώ ότι ήταν το τέλος. Και ότι η ιστορία κρύβει πολύ περισσότερα πράματα απ’ αυτά που νομίζουμε. Οι Αμερικάνοι λένε ότι συντελέστηκε η γέννηση μιας χώρας που ονομάζεται Αμερική! Δεν υπήρξε τέτοιο πράμα. Η «Γέννηση της Αμερικής» συνεχίζεται ακόμα. Αν τη συγκρίνεις με την εμφάνιση του ανθρώπου στη γη, η Αμερική είναι ένας έφηβος. Εκτός ελέγχου! Όπως είδες αυτό το τραγούδι με έκανε να ασχοληθώ με την ιστορία πολύ περισσότερο απ’ ότι αν δεν το είχα συναντήσει. Αν δεν είχα εκτεθεί σ’ αυτό ή αν δεν μου έκαναν συνεχώς ερωτήσεις γι’ αυτό!

Πότε ήταν η πρώτη φορά που ανεβήκατε στη σκηνή και τι θυμάστε απ’ αυτή την εμπειρία;

Μάλλον ήμουν γύρω στα δεκαπέντε, στο σχολείο. Με πέταξαν έξω από τη χορωδία γιατί τραγουδούσα πολύ δυνατά και σκέφτηκα «Ω! Την πάτησα!». Αυτή ήταν η πρώτη φορά! Τα τραγούδια που τραγουδούσαμε τότε ήταν γελοία. Κάποτε ένας καθηγητής μας έδωσε να τραγουδήσουμε ένα θρησκευτικό τραγούδι των νέγρων. Ένα σπιρίτσουαλ από την Αμερική. Νομίζω λεγόταν «Φτωχέ Τζο». Είναι το μόνο τραγούδι από τα χρόνια του σχολείου με το οποίο αισθάνομαι συνδεδεμένος. Αυτό τραγουδούσα πιο δυνατά απ’ όλους και με πέταξαν έξω. Έπειτα άρχισα να πηγαίνω σε τζαζ κλαμπς^. το ‘σκαγα από το νυχτερινό σχολείο. Κάποια στιγμή το ανακάλυψε ο πατέρας μου και τον πήρα μαζί μου για να δει τα μέρη μου. Τους μουσικούς με τους οποίους έκανα παρέα, τους φίλους μου, τους ανθρώπους αυτού του χώρου… Και μου είπε τότε: «Μπορείς να έρχεσαι εδώ όποτε σου κάνει κέφι, όσο σου αρέσει, όσο η μάνα σου δεν το ξέρει, όσο διαβάζεις τα μαθήματά σου… μπορείς να έρχεσαι.» Απ’ αυτό μέχρι να ζητήσω από τους μουσικούς να με αφήσουν να τραγουδήσω επί σκηνής η απόσταση ήταν πολύ μικρή. Στην αρχή με άφηναν να πω ένα τραγούδι, λίγο μετά έγιναν δύο και λίγο αργότερα χώθηκα για τα καλά σ’ αυτή την υπόθεση και είχα το δικό μου εικοσάλεπτο πρόγραμμα. Κάπου εκεί άρχισα να ταξιδεύω. Πήγα στο Παρίσι και παρακολουθούσα τις «εργαζόμενες» κοπέλες στο δρόμο! Κυρίως αυτό έκανα νομίζω! Μετά επέστρεψα στο Νιουκάσλ και δημιουργήθηκαν οι Άνιμαλς. Αυτό ήταν, στην κυριολεξία, το τέλος της ελευθερίας για μένα.

Αλήθεια; Γιατί;

Πολύ αλήθεια! Οι Άνιμαλς έγιναν διάσημοι και μαζί με τη φήμη ήρθε και η δυστυχία του να φρουρείσαι από την αστυνομία. Μετά ήσουν υποχρεωμένος να είσαι στην ώρα σου για τη συναυλία, ήσουν υποχρεωμένος να περιοδεύεις, να τραγουδάς κάθε βράδυ…

Το λέτε σαν να ήταν ανεπιθύμητο καθήκον.

Ήταν καθήκον! Είχες συμβόλαια. Έγινε κουραστικό αυτό το πράμα. Γι’ αυτό και οι Άνιμαλς διαλύθηκαν τόσο γρήγορα. Εγώ τότε είχα «εκτεθεί» στο Σαν Φρανσίσκο. Ήταν το κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ήθελα να γίνω ένα κομμάτι του. Αισθανόμουν άσχημα που δεν ήμουν εκεί. Στην Αγγλία ήμουν μέλος του CND (οργάνωση για τον πυρηνικό αφοπλισμό) και άλλων οργανώσεων. Κάπως… πολιτικοποιημένος δηλαδή! Αλλά η Αγγλία έγινε πολύ ψυχρή, παλιομοδίτικη… κάτι σαν σειρά κόμικς σε εφημερίδα. Για μένα ήταν αστείο σε σύγκριση μ’ αυτό που συνέβαινε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Επιπλέον, στις ΗΠΑ ήξερες που στεκόσουν. Ήξερες ότι ήσουν από την αποδώ μεριά του φράχτη ή από την αποκεί. Στην Αγγλία δεν ήξερες πού πάταγες… Ένα πράμα ήξερα στην Αγγλία^. ότι ήμουν εργατική τάξη αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι με τους οποίους ερχόμουν σε επαφή δεν ήταν. Δεν ήμουν πια γνήσιος γιος της εργατικής τάξης. Ανέβηκα! Είχα φίλους από επιχειρηματικές οικογένειες πλέον, που είχαν περισσότερα λεφτά απ’ ότι οι γονείς μου και… αν και με αποδέχονταν κοινωνικά, τελικά διαπιστώνεις ότι είσαι πάντα ένας παρείσακτος. Στις ΗΠΑ δεν ένοιωσα ποτέ έτσι.

Μετά από αυτά που είπατε για τη μουσική σας διαδρομή, μου γεννήθηκε η απορία αν απολαμβάνετε τις συναυλίες ή αν είναι απλά μια δουλειά για σας.

Κοίτα, αμέσως μόλις μπεις σ’ έναν συναυλιακό χώρο «μυρίζεσαι» αν θα είναι ένα καλό σόου ή όχι.

Τι «μυρίζεστε» γι’ απόψε;

Αυτό που θα κάνω απόψε είναι καινούργιο ακόμα και για μένα. Δεν είναι ο συνήθης τρόπος λειτουργίας μου. Είμαι συνήθως με δέκα ανθρώπους μαζί και ταξιδεύω, συν την μπάντα. Και οι συναυλίες μας είναι πολύ φασαριόζικες. Θέλω, όμως, τώρα να κάνω κάτι διαφορετικό. Ακόμα κι αν διαφορετικό σημαίνει να πηγαίνεις –φαινομενικά– προς τα πίσω. Τώρα, δεν ξέρω αν αυτό θα πετύχει. Μην ξεχνάς ότι απόψε είναι ουσιαστικά η παγκόσμια πρεμιέρα του. Αλλά, γιατί να μην πετύχει; Η μύτη μου πάντως αναρωτιέται. Τέλος πάντων, είναι ο τραγουδιστής μέσα μου που μου επιτρέπει, πρώτα απ’ όλα, να γυρίσω πίσω στην ιστορία και να ξανατραγουδήσω τα τραγούδια που τραγουδούσα όταν ήμουν παιδί και να τα πω καλύτερα από τότε και να μάθω από τους στίχους από το αληθινό τους νόημα. Γιατί, μερικά απ’ αυτά τα τραγούδια νόμιζα ότι τα ήξερα! Δεν τα γνώριζα όμως. Ανακάλυψα ότι το νόημά τους είναι διαφορετικό. Αυτή την εποχή ηχογραφώ μπλουζ κομμάτια με κάποιους πολύ σπουδαίους μουσικούς στο Λος Άντζελες και έχουμε ετοιμάσει ήδη οχτώ κομμάτια. Αυτή η περιοδεία εδώ θα με βοηθήσει πολύ όταν επιστρέψω να είμαι καλύτερος σ’ αυτό που κάνω.

Πιστεύετε ότι το ροκ είναι ακόμα τρόπος ζωής ή αποτελεί, πλέον, μόνο μουσική φόρμα;

Πιστεύω ότι είναι μόνο μουσική φόρμα γιατί, πια, δεν υπάρχουν γκάρατζ μπάντες. Μπορεί το «Ρόουλιν Στόουν» να γράφει κριτικές και να ισχυρίζεται ότι το τάδε συγκρότημα είναι Η! γκάρατζ μπάντα, αλλά αν ψάξεις από πίσω θα δεις ότι πρόκειται για παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με λεφτά οι οποίες μπορούν να τα φέρουν σε επαφή με δισκογραφικές εταιρίες. Που μπορούν να τους αγοράσουν δημοσιότητα. Εγώ δεν ξέρω καμία γνήσια γκάρατζ μπάντα. Το βέβαιο είναι ότι η ηθική της εργατικής τάξης απομακρύνεται από τη ροκ μουσική. Έτσι νομίζω βέβαια. Μπορεί να κάνω και λάθος. Σίγουρα θα υπάρχουν παιδιά κάπου, σε ένα γκαράζ, χωρίς λεφτά.

Εδώ στην Πάτρα υπάρχουν τέτοια συγκροτήματα αλλά δεν θα έλεγα ότι ο τρόπος ζωής τους είναι ροκ.

Πάντως, αν μου έλεγες ότι είναι, δεν θα σε πίστευα. Ένα από τα πιο παράξενα πράγματα που είδα στις ειδήσεις είναι πως στην Κολομβία είναι τρόπος ζωής το ροκ. Υπάρχουν συγκροτήματα εκεί που για να γίνεις μέλος τους πρέπει να έχεις σκοτώσει. Αυτοί οι έφηβοι είναι επαγγελματίες δολοφόνοι των καρτέλ. Εκεί κατάντησε σήμερα το ροκ. Προσωπικά με συγκλόνισε αυτή η είδηση γι’ αυτά τα παιδιά…

Να πρέπει να σκοτώσεις για να παίξεις μουσική!

Αλήθεια! Μάλλον αυτή είναι η απόλυτη εκδοχή του πανκ.

Όσον αφορά τα ναρκωτικά, θεωρείτε ότι για να είσαι πραγματικός ρόκερ πρέπει να κάνεις χρήση; Ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να έχει αυτή την εμπειρία;

Όχι. Δεν είναι καθόλου απαραίτητο. Κι αυτό που λέω τελευταία όταν με ρωτάνε για ναρκωτικά είναι «Τραβάτε να ρωτήσετε τους αθλητές. Όχι τους μουσικούς!». Σε γενικές γραμμές οι μουσικοί έχουν συνέλθει. Από την άλλη, δεν άκουσα ποτέ ότι πέθανε κάποιος από υπερβολική δόση μαριχουάνας, η οποία θεωρώ πως θά ‘πρεπε να νομιμοποιηθεί, γιατί τότε πολλά παιδιά θα σταματήσουν να ψάχνουν στους δρόμους για άλλου είδους ναρκωτικά. Κάθε γενιά θέλει να διαφέρει από την προηγούμενη. Γι’ αυτό νομίζω σήμερα δεν παίρνουν οι νέοι ναρκωτικά όσο στο παρελθόν. Θέλουν κάτι άλλο από αυτό που υπήρχε. Αλλά αυτό θα ξαναλλάξει. Και θα ψάχνουν άλλη εναλλακτική. Πάντως σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι ντόπες των αθλητών. Σκοτώνουν κόσμο σε τρομακτικούς αριθμούς!

Αν σας ρωτούσα το όνομα του καλύτερου φίλου σας από τη σκηνή εκείνης της εποχής που δεν ζει σήμερα ποιο θα ήταν αυτό;

Πάντα προσπαθούσα οι συνεργασίες μου και οι φιλίες μου να είναι δύο ξεχωριστοί κόσμοι. Από την εκτεταμένη μου έρευνα για τον πόλεμο του Βιετνάμ έμαθα ότι οι στρατιώτες στη ζούγκλα δεν επέτρεπαν ποτέ στον εαυτό τους να δημιουργήσει δεσμούς με τους νεοφερμένους γιατί την επόμενη μέρα μπορεί να μην ήταν πια ζωντανοί. Έτσι ήταν και στο ροκ. Ενδιαφερόμουν βέβαια για συγκεκριμένους ανθρώπους και τους πλησίαζα. Όπως τον Τζορτζ Χάρισον για τον οποίο έτρεφα μεγάλο θαυμασμό… Για τον Χέντριξ έτρεφα μεγάλο θαυμασμό… Αλλά δεν μπορώ να πω ότι ήταν φίλοι μου.

Στο βιβλίο σας (Σ.Σ. κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Ηλέκτρα») λέτε ότι ένας από τους λόγους που γράψατε και δεύτερη βιογραφία ήταν για να επανεξετάσετε τη σχέση σας με τον Χέντριξ, επειδή στην πρώτη δεν του αφιερώσατε την προσοχή που του έπρεπε.

Αυτό γιατί ο Τζίμι Χέντριξ ήταν σημαντικός για πάρα πολλούς ανθρώπους. Με κολάκευε φυσικά το ότι επέλεγε εμένα για παρέα, καθώς την περισσότερη ώρα του την περνούσε κυνηγώντας γυναίκες! Έρχεται, βέβαια, κάποια στιγμή στη ζωή κάθε ανθρώπου που πρέπει να παραμερίσει τη σεξουαλικότητά του και να κάνει παρέα με άτομα του ίδιου φύλου. Έτσι, μπορείς να πεις ότι ήμουν κάπως φίλος με τον Τζίμι και πραγματικά επηρεάστηκα πολύ όταν «έφυγε» και επειδή είχαμε τον ίδιο μάνατζερ και τον ίδιο ατζέντη και επειδή πέθανε σε μικρή ηλικία κι αυτό δεν έπρεπε να συμβεί. Επίσης, ντρεπόμουν γιατί ήταν κάποιοι πολύ στενοί μου φίλοι αυτοί που τον έστειλαν στον τάφο. Αυτή ήταν η σχέση μας. Δεν θα έλεγα ότι ήμασταν στενοί φίλοι. Για παράδειγμα, κάποτε άργησα σε μια συναυλία και δεν αφαιρούσε με τίποτα δέκα λεπτά από το πρόγραμμά του για να κάνω και γω το δικό μου. Σε ό,τι αφορούσε τη μουσική, ήταν απόλυτα και ολοκληρωτικά εγωιστής.

Εσείς είστε;

Καρφί δεν θα μου καιγόταν αν έπαιζα σαπόρτ πριν από κάποιους άλλους μουσικούς. Δεν είμαι τόσο ανταγωνιστικός. Πολλοί θεωρούν ότι αυτό δεν είναι καλό. Αλλά, τελικά, πρόκειται απλά και μόνο για μουσική…

Είστε σταρ. Ένας ζωντανός θρύλος. Αισθάνεστε έτσι;

Όχι, όχι! Μπορεί να είμαι στο μπάνιο μου αλλά… όχι. Καθόλου!

[email protected]

Ο Eric Burdon με την  Εύη Γκοτσοπούλου στο REC LIVE MULTISTAGE