25th Hour

Του Σταμάτη Τζιώλα

Το υπέροχο φιλμ του σπουδαίου Spike Lee, το οποίο εισχώρησε με ταπεινότητα στον διεθνή καλλιτεχνικό χάρτη το 2002, δημιούργησε εκτενείς συναισθηματικές ρωγμές στον εσωτερικό κόσμο όσων αφέθηκαν ανοιχτόκαρδα στο προνόμιο της θέασής του και το εκτίμησαν ως μια ανθρώπινη ιστορία εξέχουσας στιβαρότητας, δύναμης και τραγικότητας. 

Σε αυτό βέβαια συνετέλεσε και το ότι, πέραν της υποδειγματικής σκηνοθεσίας, η πένα πίσω από τη συγγραφή της ομότιτλης νουβέλας και του σεναρίου της ταινίας φέρει το όνομα του David Benioff, ήτοι του ενός εκ των δύο μετέπειτα δημιουργών του τηλεοπτικού φαινομένου Game of Thrones.   

Η ιστορία εξελίσσεται στη Νέα Υόρκη, όπου ο Monty (Edward Norton) περνά την τελευταία νύχτα ελευθερίας του, πριν μπει στη φυλακή για να εκτίσει ποινή 7 ετών για εμπόριο ναρκωτικών. Σε αυτήν την τελευταία έξοδο, βρίσκονται μαζί του οι δύο καλύτεροι του φίλοι, ο κυνικός χρηματιστής Frank (Barry Pepper) και ο συνεσταλμένος δάσκαλος Jacob (Philip Seymour Hoffman), η σύντροφός του Naturelle (Rosario Dawson), ενώ την παρέα θα συμπληρώσει η ανήλικη Mary (Anna Paquin), μια μαθήτρια από το σχολείο του Jacob. Εξέχοντα ρόλο στη δραματουργία θα επιτελέσει και ο πατέρας του Monty (Brian Cox), ιδιοκτήτης ενός μπαρ και πρώην πυροσβέστης. Όταν τελειώσει η νύχτα και έρθει το ξημέρωμα, οι ψυχές όλων θα έχουν υποστεί ανεξίτηλα σημάδια και κανένας τους δεν θα είναι πια ο ίδιος άνθρωπος.

Πέραν της σκηνοθεσίας και του σεναρίου, οι καλλιτεχνικές αρετές της «25ης Ώρας» είναι ουκ ολίγες. Η ανάλυση του συνόλου των χαρακτήρων είναι βαθύτατη και διαυγής, γεγονός εντούτοις που υποστηρίζεται αντίστοιχα και από τις συγκλονιστικές ερμηνείες των βασικών πρωταγωνιστών. Στο επίκεντρο, φυσικά, βρίσκεται ο ψυχισμός του Monty και η κλιμάκωση των συναισθημάτων του, έως το μελαγχολικό ξημέρωμα, οπότε και θα πρέπει να κάνει το ταξίδι για τη φυλακή, συνοδευόμενος από τον στωικό πατέρα του. Βασικά θέματα που τυγχάνουν της προσέγγισης του δημιουργού, αποτελούν η διαχείριση βασανιστικών ηθικών διλημμάτων, η αξία της μετάνοιας και η ανάγκη για εξιλέωση, ο φόβος για το μέλλον και η επίδρασή του στις πράξεις μας, οι αντιφάσεις και η τρωτότητα της ανθρώπινης φύσης, η οποία είναι ικανή για την απόλυτη σκληρότητα όσο και για την ανιδιοτελή καλοσύνη.    

Το εξαιρετικό (υποψήφιο για πλήθος βραβείων) μουσικό score από τον Terence Blanchard (σε μία εκ των πολλών συνεργασιών του με τον σκηνοθέτη, βλ. «Malcolm X», «Summer of Sam», «Inside Man», «The BlacKkKlansman», κλπ), αναδεικνύει περαιτέρω την αξία της ιστορίας, σοφά χρησιμοποιούμενο με χαρακτηριστική ευστοχία.

Χρονικά εστιασμένο σε μια πληγωμένη Νέα Υόρκη, με νωπά τα τραύματα από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στη συνείδηση της αμερικανικής κοινωνίας, το φιλμ επιτυγχάνει με αξιοθαύμαστο τρόπο, να μετατρέψει το συλλογικό σε προσωπικό, ουσιαστικά καθιστώντας τη μητρόπολη έναν ακόμα πρωταγωνιστή στην αφηγούμενη πλοκή. Με μια τελευταία ονειρική (κυριολεκτικά και μεταφορικά) σεκάνς ανθολογίας, αξιομνημόνευτη πλέον στο κινηματογραφικό πάνθεον, ο Spike Lee εξυμνεί την αξία της απλής ζωής, η οποία «θα μπορούσε να έχει υπάρξει».