In The Fade

Του Σταμάτη Τζιώλα

Η τελευταία ταινία (2017) του Τούρκου, γεννημένου στη Γερμανία, σκηνοθέτη Fatih Akin, αγγίζει εξόχως επίκαιρα και δυσεπίλυτα κοινωνικά ζητήματα, τα οποία δυστυχώς επηρεάζουν ποικιλοτρόπως τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, δημιουργώντας το έναυσμα για ενδελεχή στοχασμό πάνω σε αυτά. «Aus dem Nichts» ο πρωτότυπος τίτλος, «Μαζί ή Τίποτα» για την ελληνική διανομή.  

Η Katja (Diane Kruger) είναι παντρεμένη με τον Nuri, έναν Κούρδο πρώην έμπορο ναρκωτικών, ο οποίος έχει εκτίσει ποινή φυλάκισης και έχουν αποκτήσει μαζί έναν γιο, τον Rocco. Ο Nuri κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του σπούδασε, έχει πλέον ξεφύγει από την παρανομία και διευθύνει μια μικρή επιχείρηση στο κέντρο του Αμβούργου. Η ήρεμη και ευτυχισμένη ζωή τους θα διακοπεί βιαίως όταν μια τοποθετημένη βόμβα εκρήγνυται στην είσοδο του γραφείου του Nuri, σκοτώνοντας τον ίδιο και τον μικρό Rocco. Η αστυνομία εξετάζει το ενδεχόμενο συσχετισμού της αποτρόπαιας ενέργειας με το παρελθόν του Nuri, ωστόσο τα στοιχεία θα καταδείξουν τελικά ένα έγκλημα με ρατσιστικά κίνητρα, βασικοί ύποπτοι για το οποίο είναι ένα ζευγάρι νεαρών γερμανών νεοναζιστών.  

Ο κόσμος της Katja θα καταρρεύσει και εμείς θα είμαστε οι συνοδοιπόροι της σε μία βασανιστική και ταραχώδη πορεία που περιλαμβάνει τον ψυχικό κλονισμό της, την περίοδο της θλίψης και του θρήνου της, τη δικαστική διαμάχη για την απονομή δικαιοσύνης, τη μοναχική της πορεία προς την αναζήτηση εκδίκησης και, εν τέλει, την τραγική κάθαρση, η οποία θα αποτυπωθεί με μια εκπληκτική σκηνή ανθολογίας σε ένα «δύσκολο» φινάλε.

Η αφήγηση του φιλμ εξελίσσεται με υπομονή, καθαρότητα και αβίαστο ρυθμό, απόρροια ενός εξαιρετικού σεναρίου, συνυπογεγραμμένο από τον ίδιο τον σκηνοθέτη. Ο Akin καταγράφει με ψυχραιμία και διακριτική αποστασιοποίηση τα τεκταινόμενα, χωρίς ίχνος φανατισμού και εμπάθειας, σκηνοθετώντας με εγκράτεια και σύνεση, πιστά προσηλωμένος στην αποτύπωση της προσωπικής οδύσσειας της κεντρικής ηρωίδας, «σπάζοντας» παράλληλα τη βαριά διάθεση με παρενθέσεις γλυκιάς νοσταλγίας μέσω των οικογενειακών αναμνήσεών της.  

Παραδόξως, το ελληνικό στοιχείο του φιλμ είναι έντονο: Ο σκηνοθέτης Γιάννης Οικονομίδης εμφανίζεται σε ρόλο έκπληξη ως μέλος της Χρυσής Αυγής, η Γιούλα Μπούνταλη επίσης κρατά έναν μικρό ρόλο, ενώ το τελευταίο σκέλος της ιστορίας διαδραματίζεται σε έδαφος της χώρας μας.

Αν και πιθανότατα το «In the Fade» δεν καταφέρνει να φθάσει τον -  ομολογουμένως υψηλότατα τοποθετημένο - πήχη των εξαίρετων δειγμάτων της προγενέστερης φιλμογραφίας του Fatih Akin («Μαζί, Ποτέ!», «Η Άκρη του Ουρανού»), δεν παύει να αποτελεί μία τίμια και μεστή ταινία, αντιπροσωπευτική του ύφους και της οξυδέρκειας του ικανότατου σκηνοθέτη της.