Days of Our Likes #11: Η Ισορροπία του Nash και η ανισορροπία των επιχειρημάτων μας

«Η παράσταση Ισορροπία του Nash που παίζεται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου  ξέφυγε από τον καλλιτεχνικό της στόχο και μοιάζει, χωρίς να το επιδιώκει, να εξαντλεί τις αντοχές μιας κοινωνίας. Έγινε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης σε μια  δύσκολη συγκυρία και παρερμηνεύτηκε η ιδεολογική της πρόθεση. Δέχτηκε τη σκληρή και απολύτως δογματική κριτική ανθρώπων που, ως επί το πλείστον, δεν την έχουν παρακολουθήσει. Ενώ το βασικό της μήνυμα είναι πως καμία ιδέα δεν δικαιούται να αφαιρέσει ανθρώπινη ζωή, η παράσταση οδήγησε, ερήμην της, στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, προξενώντας περισσότερο πόνο παρά προβληματισμό. […]»

Αυτή ήταν η αρχή της ανακοίνωσης του Εθνικού Θεάτρου για την μη συνέχιση της παράστασης  Ισορροπία του Nash και αποτέλεσε την αρχή ενός ακόμα γαϊτανακίου στα social media ανάμεσα σε αντιμαχόμενες πλευρές για την συμπάθεια της κοινής γνώμης. Είμαι ένας από τους ανθρώπους που δεν την είδαν, οπότε δεν μπορώ να έχω γνώμη για το περιεχόμενο της, ούτε για το αν η σχέση με τα κείμενα του τρομοκράτη Σάββα Ξηρού ήταν μεγάλη ή μικρή στην παράσταση. Στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σημασία. Έχοντας στο μυαλό μας μόνο την τέχνη και το θέατρο, αν δεν είναι αρεστό το περιεχόμενο ενός σεναρίου μιας ταινίας, του κειμένου μιας παράστασης και ούτω καθεξής ας αφήσουμε να το κατακρίνει και να το απορρίψει το κοινό.

Αποφάσισα να απομονώσω το γεγονός από τους ανθρώπους που επιχειρηματολόγησαν είτε υπέρ της λογοκρισίας είτε όχι,  γιατί δεν έδειξαν καμία ευαισθησία στο κομμάτι της  ελευθερίας της έκφρασης. Αποτέλεσε απλά μια ακόμη ευκαιρία για μάχη στην αρένα και να ευχηθούν κάποιοι τον «ψόφο» στους άλλους. Ακούστηκαν διαμαρτυρίες για την δύναμη της οικογένειας του δολοφονηθέντα Μπακογιάννη που μπορεί να επηρεάσει το αν θα γίνει ή όχι μια παράσταση με σχεδόν συναισθήματα φθόνου για την εξουσία που δεν έχουν οι υπόλοιποι. Αν πραγματικά μας ενδιέφερε η λογοκρισία, το ζήτημά μας θα έπρεπε να είναι  να μην ασκεί κανείς τέτοιες πιέσεις και όχι όποιος μας συμφέρει, γιατί τα ίδια αποτελέσματα θα είχαμε. Ακούστηκαν επίσης επιχειρήματα για το ότι ο Ξηρός είναι αγωνιστής και προσπαθούν να φιμώσουν τις ελεύθερες  φωνές, ενώ αντίστοιχα οι «άλλοι» μίλησαν για νομιμοποίηση της τρομοκρατίας μέσω της παράστασης. Αλήθεια θα έδειχναν οι μεν και οι δεν την ίδια ευαισθησία αν το κείμενο αφορούσε έναν δολοφόνο των σωμάτων καταστολής ή απλά θα άλλαζαν οι ρόλοι του κατήγορου και του υπερασπιστή;

H ουσία βρίσκεται στο ότι είδαμε τον διάλογο να ξεφεύγει από το γεγονός αυτό κάθε αυτό και να μην βγαίνουν πολύτιμα συμπεράσματα που θα αποτελούσαν κοινό  οδηγό μας για  ανάλογες περιπτώσεις φίμωσης. Είδαμε για ακόμη μια φορά το αποκρουστικό πρόσωπο του  διχασμού που έχει φωλιάσει για τα καλά μέσα μας την τελευταία δεκαετία,  γιατί κάποιοι επέλεξαν την πόλωση για μερικούς ψήφους. Επιβεβαιώνοντας ακόμα μια φορά πόσο σαθρά δομημένη είναι  η κοινωνία μας όταν μπροστά στα οικονομικά προβλήματα, άνθρωποι οι οποίοι παρουσιάζονταν ως δημοκρατικοί, μεταπήδησαν σε επιχειρηματολογία ακραίων ιδεολογιών, είτε πρόκειται για την ακροδεξιά είτε γιατί βλέπουν θετικά τρομοκρατικές οργανώσεις και τις εκτελέσεις τους ως δικαιοσύνη και όλα αυτά με την αντανάκλαση της τηλεόρασης να τους νανουρίζει στον καναπέ τους.

Επειδή όμως είμαστε λίγο πανηγυρτζήδες ως λαός, το μόνο σίγουρο είναι ότι μπροστά στην προοπτική παροχών εποχής παλαιό-πασοκισμού, οι περισσότεροι από αυτούς  θα εγκατέλειπαν ή θα έκρυβαν βαθιά μέσα τους τις ιδέες τους και θα ξαναμετατρέπονταν σε φιλήσυχους «δημοκρατικούς» πολίτες. Το μόνο που φοβάμαι ότι δεν θα αλλάξει είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τον πολιτισμό , την τέχνη και την παιδεία σε αυτή την χώρα και αυτόν τον διάλογο δεν είμαστε σε θέση να τον κάνουμε, γιατί δεν μας ενδιαφέρει.