Ο STARMAN στο δρόμο του γυρισμού

Από τον Σταμάτη Τζιώλα

Ο David Bowie έφυγε από τη ζωή. Ο David Bowie έφυγε από τη ζωή μας. Ο David Bowie έφυγε από τη ζωή μου.

Από την ανυπαρξία στην ύπαρξη και πάλι πίσω.

Η επανάληψη της λεκτικής αποτύπωσης της απίστευτης είδησης μπορεί να μας βοηθήσει λίγο περισσότερο στο να το αντιληφθούμε και να το συνειδητοποιήσουμε. Απ’ την άλλη όμως, αυτό ενδέχεται και να μη γίνει ποτέ. Τουλάχιστον όχι για όλους τους λάτρεις της rock μουσικής. Σίγουρα, πάντως, όχι για εμένα προσωπικά.

Ο David Bowie έγινε αστρόσκονη και επέστρεψε στα αστέρια, από τα οποία προήλθε. Ίσως τώρα κατορθώσει να μας ψιθυρίσει γλυκά στο αυτί την απάντηση για το αν υπάρχει ζωή στον Άρη. Εξάλλου αυτός είναι που αναρωτήθηκε Is there life on Mars? στο εκπληκτικό Hunky Dory, το μακρινό 1971. Ο μόνιμα ερωτευμένος με το χαοτικό διάστημα, ο εκκεντρικός πρίγκιπας του γαλάζιου φωτός, ο εξωγήινος Ziggy Stardust που ανέτειλε και έδυσε. Rise and Fall. Ο γυμνός Alladin Sane με τον κόκκινο-μπλε κεραυνό στο πρόσωπο και τα κλειστά μάτια. Το μυστηριώδες αιλουροειδές του Diamond Dogs. Ο Major Tom που έγινε junky για χάρη του Ashes to Ashes, από το Scary Monsters (and Super Creeps). Ο Nathan Adler του πειραματικού, ηλεκτρονικού και σκοτεινού Outside, το 1995. Ο Lazarus του πένθιμου κύκνειου άσματός του, Blackstar, που κυκλοφόρησε στις 8 Ιανουαρίου 2016, την ημέρα των 69ων γενεθλίων του, δύο ημέρες πριν το τέλος του. Ένα πλάσμα ελκυστικά απόκοσμο, εκκεντρικά γοητευτικό, απροσδιόριστο και άφυλο, αινιγματικά ερωτικό στη νιότη του όσο και συγκινητικά ώριμο κατά τη διάρκεια αυτών που έμελλε να είναι τα τελευταία του χρόνια, με μία κατασταλαγμένη σοφία που πήγαζε από την ιδιαίτερη ευφυΐα του καθώς και από την επίγνωση του συγκλονιστικού τρόπου με τον οποίο είχε ταράξει τα λιμνάζοντα νερά του κόσμου για πέντε σχεδόν δεκαετίες ανεξάντλητης δημιουργικότητας, προκαλώντας ονειρικούς κυματισμούς. Ο φίλος και συνεργάτης των Lou Reed, Brian Eno και Iggy Pop. Η glam περσόνα με την ύψιστη αισθητική. Ο καθοδηγητής ενδυματολογικών και εικαστικών τάσεων. Ο πολυσχιδής, αδιάλειπτα μεταμορφούμενος, καλλιτέχνης που, ατυχώς μάλλον, χαρακτηρίστηκε ως ο χαμαιλέων του Rock ‘n’ Roll. Και αυτό γιατί όταν κάποτε ρωτήθηκε από ένα δημοσιογράφο αν πράγματι θεωρεί τον εαυτό του χαμαιλέοντα απάντησε (περίπου): «Ο χαμαιλέοντας είναι ένα πλάσμα που καμουφλάρεται ανάλογα για να μη γίνεται αντιληπτό και να κρύβεται στο περιβάλλον του. Εγώ έκανα πάντοτε ακριβώς το αντίθετο…».

Υπήρξε μοναδικός τραγουδιστής και performer, συνθέτης, στιχουργός, παραγωγός δίσκων, ζωγράφος, ηθοποιός. Κατέθεσε στην παγκόσμια μουσική κοινότητα 25 στούντιο άλμπουμ, ορισμένα εκ των οποίων, κατά κύριο λόγο στη δεκαετία του 70, αριστουργήματα. Ενδεικτικά και μόνο θα αναφέρω τα Space Oddity (David Bowie), Hunky Dory, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (τον καλύτερο αλλά και σημαντικότερο δίσκο στην ιστορία της rock μουσικής κατά την ταπεινή προσωπική μου άποψη), Alladin Sane, Diamond Dogs, Young Americans, Station to Station, Let’s Dance και την περιβόητη τριλογία του Βερολίνου με τα Low, Heroes και Lodger.

Τραγούδησε με τους Queen του αείμνηστου Freddie Mercury το Under Pressure και χόρεψε με τον πολύ Mick Jagger στους ρυθμούς του Dancing in the Streets. Ο Beck επιμελήθηκε μία συγκλονιστική εκδοχή του (λατρεμένου μου) Sound and Vision, χρησιμοποιώντας συνδυαστικά ετερόκλητες ορχήστρες και χορωδίες από διαφορετικά μουσικά είδη. Μνημονεύεται από πολλούς μουσικούς ως αυτός που προσδιόρισε σε τεράστιο βαθμό τον ήχο και το ύφος τους. Η επιρροή του στην εξέλιξη της μουσικής υπήρξε καταλυτική. Από τη Siouxsie με τους Banshees, τους Simple Minds, τους Nirvana, τους Placebo και τους Smashing Pumpkins, μέχρι τους Pavement, τους Oasis, τους Suede και τους Arcade Fire.

Πολλές σελίδες θα μπορούσαν να γραφούν για όλα όσα έκανε και στο χώρο του κινηματογράφου. Διέθεσε το I ‘m Deranged στον μεγάλο David Lynch για το σάουντρακ της - βουτιάς στο ανθρώπινο υποσυνείδητο - Χαμένης Λεωφόρου. Το ίδιο έκανε και με το Young Americans στους τίτλους τέλους των δύο πρώτων μερών της - ανολοκλήρωτης ακόμα - τριλογίας του Lars Von Trier, Dogville και Manderlay. Το άκουσμα του Cat People (Putting Out Fire), έχει συνδεθεί άρρηκτα με την ομώνυμη ταινία του Paul Schrader. Διόλου τυχαία, υποκρίθηκε με αξιοθαύμαστη επιτυχία το εξωγήινο ον του The Man who Fell to Earth του Nicolas Roeg. Εξίσου σημαντικό ρόλο κατείχε και στο Merry Christmas Mr Lawrence του Nagisa Oshima. Ή ακόμα ως Πόντιος Πιλάτος στον Τελευταίο Πειρασμό του Martin Scorcese. Ο γιος του, από τον πρώτο του γάμο, σκηνοθέτης Duncan Jones, σαφώς επηρεασμένος από την ξεχωριστή σχέση του πατέρα του με το διάστημα, μας παρέδωσε το απαράμιλλης ομορφιάς Moon.  

Κάπως έτσι, τα λόγια αρχίζουν να στερεύουν, τα συναισθήματα να εξυψώνονται και οι αισθήσεις να λειτουργούν σε οριακές συνθήκες. Το στομάχι σφίγγεται, τα δάχτυλα τρέμουν, οι παλμοί ανεβαίνουν, τα μάτια υγραίνονται. Η μνήμη ενδυναμώνεται. Θυμόμαστε τα βράδια στο Mod’s, το Naja, το Steps, το Blue Monday, το Lonely Planet, το Kasbah και το Café del Bar που o David μας έκανε να νιώσουμε Heroes, just for one day. Σαν DJ παίξαμε τα κομμάτια του, σαν θαμώνες των μπαρ τα τραγουδήσαμε και τα χορέψαμε.

Μην ξεχάσετε ποτέ τον David Bowie. Περιπλανηθείτε στις ξαστεριές και σκεφτείτε πόσο διαφορετικά μας έκανε να ατενίζουμε το βραδινό ουρανό. Κλείστε τα φώτα στο δωμάτιό σας και αφήστε να περάσει μόνο ένα διακριτικό νέον μπλε φως. Βάλτε στα πικάπ σας τους δίσκους του και ακούστε τους μέχρι να λιώσει η βελόνα. Ή στα cd player και τους υπολογιστές σας μέχρι να χαλάσουν. Ταξιδέψτε με το αυτοκίνητό σας και έχετέ τον για παρέα. Ιδιαίτερα αν είναι νύχτα.

Ο David Bowie πέθανε από καρκίνο, αντίθετα με αυτό που φαντασιωνόταν για τους ματαιόδοξους και αυτοκαταστροφικούς νεαρούς rock stars, στο μνημειώδες Rock ‘n’ Roll Suicide. Επέλεξε, με την επίγνωση του επερχόμενου τέλους του, να κάνει έναν συμβολικό τελευταίο δίσκο και ένα βιντεοκλίπ, προάγγελο του θανάτου του. Έτσι το ήθελε ο White Thin Duke, o ευγενής δανδής του Rock ‘n’ Roll. Εμείς όμως θα επιλέξουμε να σιγοτραγουδάμε τους στίχους του Memory of a Free Festival… “The sun machine is coming down and we ‘re gonna have a party”.  

Ας χορέψουμε λοιπόν… Let’s Dance.